Succes Met Flex in de Radicale Jaren ’20: Transformeer Naar Flexbureau 4.0
We leven in roerige tijden op de flexmarkt. Wim Davidse, oprichter van Dzjeng, noemt het de radicale jaren ’20. In zijn breakout tijdens Bullhorn EngageX Europe 2021 legt hij uit wat de ontwikkelingen in de branche zijn. Wat gebeurt er allemaal in deze radicale jaren ’20? Welke uitdagingen en kansen zijn er? En hoe zorg je ervoor dat je klaar bent voor succes? Lees daarnaast hier de recap van het hele event of bekijk de sessie on-demand terug.
De radicale jaren ‘20
De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt de afgelopen twee jaar zijn ongekend. Het was echt een vuurwerk, en pas het begin van de hele vierde industriële revolutie. Wim geeft een korte samenvatting.
In het begin van 2020 was er een hele krappe arbeidsmarkt. De werkloosheid lag rond de 3% en de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) trad in werking. Vast moest hierdoor minder vast worden, en flex minder flex. In het tweede kwartaal werden we geraakt door de coronacrisis. De economie in Nederland kromp met maar liefst 9%, terwijl de werkloosheid ongeveer gelijk bleef en de werkgelegenheid licht daalde met 1.5%.
Het economisch herstel kwam in de loop van 2021. Nederland ging weer open, maar kampte met een groot personeelstekort. Er was meer dan 10% economische groei. De werkloosheid daalde en de werkgelegenheid steeg. Tegelijkertijd werken er nu al meer mensen dan ooit tevoren in Nederland: 9,1 miljoen.
“We hebben een gigantische crisis achter de rug en op de arbeidsmarkt is vooral heel veel krapte”, concludeert Wim.
Verschuivingen op de arbeidsmarkt
Wim vraagt zich af: waar zijn mensen tijdens de coronacrisis hun werk verloren? Waar hebben mensen werk gevonden? Wat is het gevolg van de coronacrisis? En wat zijn structurele trendbreuken, waar we vanaf nu rekening mee moeten houden?
Hij laat zien dat tijdens de coronaperiode de bedrijfskundigen beroepsgroep het hardst gegroeid is, doordat we goed na hebben moeten denken over hoe we het massale thuiswerken gingen organiseren. Op plek twee staan softwareontwikkelaars. Die waren onder andere nodig om onze bedrijfsvoering en het thuiswerken te digitaliseren. De horeca is tijdens de coronacrisis het hardst geraakt. Er zijn meer dan 80.000 banen verloren gegaan.
Maar zijn dit incidentele veranderingen die toe te schrijven zijn aan de coronacrisis? Of zijn dit structurele trends die al langer spelen?
Sinds de financiële crisis in 2008 tot en met het begin van de jaren ‘20 zijn er een aantal structurele trends te zien op de arbeidsmarkt. We zijn een belevingseconomie geworden en digitalisering is een steeds grotere rol gaan spelen. Hierdoor groeit de horeca en is de softwareontwikkelaar de hardst groeiende beroepsgroep. Daarnaast groeien ook de zorg en de commerciële functies. Twee functies zijn structureel het hardst gekrompen: de winkelmedewerkers en de administratief medewerkers.
Werkloosheid en arbeidsparticipatie
Dus, waar staan we nu op het gebied van werkloosheid? Afgelopen zomer was de werkloosheid net boven de 3%. Historisch laag, net als in het begin van 2020. Vooral hoogopgeleiden van 25 jaar en ouder zijn schaars, onder hen is het werkloosheidsniveau maar 1.8%.
“Zijn de mensen dan echt op?!” vraagt Wim. Gelukkig heeft hij ook een oplossing: “Je moet op een andere manier gaan kijken naar de krapte dan we gewend zijn, door in te zoomen op de arbeidsparticipatie”.
De arbeidsparticipatie van hoger opgeleiden zit boven de 80%. Dat is heel hoog, want gemiddeld zitten we in Nederland nu op 72%. Dat wil zeggen dat middel en lager opgeleiden onder de 72% zitten. Daar zit dus een verstopte arbeidsreserve. Daarnaast is de arbeidsparticipatie van mensen jonger dan 45 jaar heel hoog, maar daarboven neemt het af.
De mensen zijn dus niet op, we moeten soms alleen op een andere plek zoeken.
Veranderen mensen wel van baan?
Als de economie het goed doet, dan krijgen mensen vertrouwen in de economie en wisselen ze sneller van baan. In dit scenario ligt het verloop in de arbeidsmarkt op 3.5-4%. Het ligt nu al sinds de coronacrisis stil op 2.5%.
Wim laat zien aan de hand van een vertrouwensindicator dat het vertrouwen de afgelopen tijd wisselvallig is geweest. Voorlopig is het vertrouwen nog niet hoog genoeg om het verloop te laten stijgen. Maar het zou hem niets verbazen als mensen in de loop van het vierde kwartaal meer vertrouwen krijgen. Daardoor ontstaat er meer dynamiek op de arbeidsmarkt en zijn er dus meer kandidaten beschikbaar voor onze vacatures.
Uitzendwerk en de flexmarkt
Op de flexmarkt zien we een unieke ontwikkeling. Aan de ene kant is de economie keihard gegroeid afgelopen jaar. Dat betekent dat ook het uitzendwerk groeit. Maar tegelijkertijd is de werkloosheid alweer onder de 4% gezakt. Dat betekent dat uitzendwerk krimpt. Een historische en gekke combinatie. Hoe lang houdt dit aan? En waar gaan we heen?
Als we inzoomen op onze branche dan zien we grote onderlinge verschillen bij uitzendbureaus en detacheerders. Over de hele sector was er vorig jaar een totale omzetkrimp van ongeveer 9%. En dit jaar wordt er weer een stijging van 9% verwacht.
Er zijn meer dan 15.000 bureaus actief in alle vormen en maten. We zitten met elkaar in een enorme red ocean waar veel gebeurt. Als je daarin wilt opvallen kun je het beste een purple fish worden, zegt Wim. Zijn boodschap is duidelijk: val op, wees bijzonder en onderscheidend. Zorg ervoor dat je gezien wordt en aantrekkingskracht hebt binnen die red ocean.
Ook moet je flexibel georganiseerd zijn, zegt hij, want elke 5-7 jaar gebeurt er iets onverwachts. Denk bijvoorbeeld aan de coronacrisis. Ondertussen stelt de wetgever dat flex minder flex moet worden met de WAB, dus dat drukt op de markt. De arbeidsmarkt is krap en iedereen vist in dezelfde, steeds kleinere vijver.
In dit driehoekje waar flexibiliteit, wet- en regelgeving en krapte op elkaar inwerken, moeten wij het spel spelen met onze opdrachtgevers. En dat wordt nog ingewikkelder door de toekomst van de vierde industriële revolutie, want die wordt heftig.
De toekomst: de vierde industriële revolutie
De vierde industriële revolutie stuurt vier grote golven op ons af: demografie, duurzaamheid, globalisering en digitalisering. Die hebben een enorme impact op onze sector. Wim ging in zijn sessie vooral in op demografie en blikt vooruit op de belangrijkste ontwikkelingen in de toekomst.
Demografie
Één van de meest uitdagende ontwikkelingen is dat de beroepsbevolking rond 2025 gaat stagneren, terwijl het aantal 75-plussers gaat stijgen. De zorgsector, de grootste werkgever in Nederland, groeit daarbij mee. Daar zijn dan al een paar honderdduizend extra mensen nodig, maar die groei is niet meer mogelijk. Dat maakt het heel spannend op de Nederlandse arbeidsmarkt.
Technologie
De nieuwe technologie voor de komende jaren wordt kunstmatige intelligentie. Dit gaat alle sectoren op de kop zetten. We zitten nu aan het begin van die ontwikkeling, maar het gaat heel veel impact hebben op onze arbeidsmarkt.
Bepaalde functies gaan bijvoorbeeld heel hard groeien, terwijl andere gaan krimpen. Vooral functies in de zorg en functies in de IT gaan groeien. De administratieve medewerkers gaan krimpen. Wat we dus al hebben gezien de afgelopen tien jaar zet door. Alleen nu gaat de turbo erop.
Uitstromers
Daarnaast gaan we een vervangingsvraag krijgen. De groei van de werkgelegenheid is de komende jaren niet meer echt de motor van de vraag naar werkenden; ruim 80% van alle baanopeningen gaat veroorzaakt worden door de vergrijzing: ouderen die uitstromen en vervangen moeten worden.
Werkgevers gaan hierdoor steeds meer geconfronteerd worden met intensieve krapte. Steeds minder mensen zullen genoegen nemen met een los flexcontract.
Na corona komt zonneschijn, maar er komt ook wel een wolkje voor in de vorm van vergrijzing en een krappe arbeidsmarkt.
Flexbureau 4.0 is klaar voor succes
Het wordt dus veel ingewikkelder om personeel te vinden én te binden. Je moet echt in de 4.0 modus gaan zitten.
Wat Wim betreft is het motto van de toekomst: “Stop met het zoeken naar schapen met vijf poten, dielos f
Omscholen en bijscholen moet echt onderdeel worden van je kernaanpak de komende jaren. En zoom daarnaast in op wat je doelgroep wilt en hoe je dat kunt bieden.
Zet de mens, de kandidaat, hierbij centraal. Kijk niet alleen naar wat iemand moet kunnen volgens de vacature, maar kijk naar vaardigheden, mindset, interesses, verlangens en drijfveren. Het zijn net mensen, die kandidaten van ons. Leer de mens achter de kandidaat kennen en ga dáárvoor werken.
Specialiseren is onvermijdelijk. Wie is je doelgroep? Hoe kun je daarin opvallen? Je moet zorgen dat je onmisbaar wordt. Wees interessant, aantrekkelijk, apart en onderscheidend. Wees die paarse vis in de red ocean.
Daarvoor moet je durven kiezen en durven anders te zijn. Omdenken en dingen anders doen. Wees een sterk flex-werk-merk. Ga vanuit een gedeelde visie op weg naar een nieuwe toekomst.
Wim sluit af: “Veel succes en plezier in de radicale jaren ’20!”
Wil je meer lezen over de onderwerpen die belangrijk zijn voor recruitment professionals? Meld je dan aan voor de Bullhorn staffing blog om toegang te krijgen tot nieuws, tips, interviews, trends en meer.